Żabianka – początek gdańskich bloków z fabryki domów

Żabianka – początek gdańskich bloków z fabryki domów

W roku 1969 w podgdańskiej wsi Kokoszki utworzony został Gdański Kombinat Budowy Domów. Miało to związek z wielką inwestycją – budową fabryki domów na radzieckiej licencji (system szczeciński). Kompleks zajmujący aż 56 hektarów, kosztował 300 mln złotych, a prace rozruchowe potrwały do końca 1971 r. Właśnie wtedy, zaczęło powstawać pierwsze nowe osiedle, do którego budowy,…

Stegny – pierwsze warszawskie osiedle z wielkiej płyty

Stegny – pierwsze warszawskie osiedle z wielkiej płyty

Chociaż już w latach 50 XX wieku w PRL do budowli osiedli mieszkaniowych wykorzystywano różne technologie prefabrykacji, to w latach 70 pełną parą ruszyła budowa osiedli w technologii wielkiej płyty. Pierwszym miejscem w Polsce, w którym powstało osiedle wybudowane w nowo opracowanym systemie W-70 był Radom – dzielnica Ustronie, natomiast pierwszym osiedlem wielkopłytowym w stolicy…

Latawiec z betonu – obraz falowca w literaturze

Latawiec z betonu – obraz falowca w literaturze

Najdłuższy z gdańskich falowców – budynek mieszkalny położony przy ul. Obrońców Wybrzeża był bohaterem wpisu https://plytnikpospolity.pl/index.php/2024/11/03/najdluzszy-budynek-w-polsce-slynny-falowiec-z-ul-obroncow-wybrzeza-w-gdansku/. Ten niezwykły obiekt architektury socmodernizmu powraca na stronę jako miejsce akcji książki Moniki Milewskiej “Latawiec z betonu”, którą pochłonąłem jednym tchem. Akcja surrealistycznej powieści rozpoczyna się od krótkiego Genesis – powstanie falowca jest opisane jako skutek działania diabła, który…

SUPERSAM – pierwszy i największy sklep samoobsługowy w PRL

SUPERSAM – pierwszy i największy sklep samoobsługowy w PRL

Ponad sześćdziesiąt lat temu, 6 czerwca 1962 roku otwarto Supersam przy ul. Puławskiej 2 w Warszawie. Był to pierwszy wielkopowierzchniowy sklep samoobsługowy w Polsce Ludowej. Ten najnowocześniejszy sklep w kraju jest wspominany do dzisiaj, a w czasach działalności był oblegany przez tłumy klientów, nie tylko ze stolicy. Idea sklepów samoobsługowych narodziła się kilkanaście lat wcześniej…

Trzonolinowiec we Wrocławiu – budynek mieszkalny na linach

Trzonolinowiec we Wrocławiu – budynek mieszkalny na linach

Lata 60 XX wieku w Polsce Ludowej to czas eksperymentów i ciekawostek budowlanych. Powstało wtedy wiele śmiałych konstrukcji które możemy podziwiać do dzisiaj – katowicka Superjednostka, gdańskie falowce, czy też właśnie wrocławski Trzonolinowiec.Dlaczego ten budynek jest wyjątkowy? Dlatego, że… powstawał od góry – czyli wbrew dotychczasowym tradycjom budowlanym. Zaczynając historię od początku, po drugiej wojnie…

Dom Kombatanta na Zaspie – wielka płyta dla seniorów

Dom Kombatanta na Zaspie – wielka płyta dla seniorów

Kilka wpisów temu poruszyłem tematykę budownictwa mieszkaniowego, przeznaczonego specjalnie dla osób starszych oraz z niepełnosprawnościami https://plytnikpospolity.pl/index.php/2024/09/15/blok-dla-seniorow-czyli-historia-domu-za-falochronem-w-gdyni/. Gdyński blok z Witomina nie był jedyny w tym typie budownictwa. W roku 1981, trwała budowa Spółdzielczego Domu Kombatanta na gdańskiej Zaspie, czego dowiadujemy się z numeru nr 23 Dziennika Bałtyckiego, opublikowanego 2 lutego. Wojewódzki Zarząd Związku Bojowników o…

Najdłuższy budynek w Polsce – słynny falowiec z ul. Obrońców Wybrzeża w Gdańsku

Najdłuższy budynek w Polsce – słynny falowiec z ul. Obrońców Wybrzeża w Gdańsku

Falowiec z ul. Obrońców Wybrzeża niezmiennie od swojego powstania w 1973 r. wywołuje wiele emocji. Aby go zobaczyć, w latach 70 przyjeżdżały wycieczki i to także z za granicy, jako jedno ze sztandarowych dzieł polskiego budownictwa mieszkaniowego. Podczas lat przemian ustrojowych, kojarzony z miejscem, które lepiej omijać. Dzisiaj ceniony jako jeden z lepszych adresów do…

Wrocławska Wielka Płyta – system budownictwa uprzemysłowionego z Dolnego Śląska

Wrocławska Wielka Płyta – system budownictwa uprzemysłowionego z Dolnego Śląska

Uprzemysłowione budownictwo mieszkaniowe w czasach PRL dzieliło się na kilka systemów. Podstawową typologią podziału było rozgraniczenie na budownictwo wielkoblokowe, wielkopłytowe czy też monolityczne. Dopiero w każdym z nich, wydzielało się właśnie systemy. Jednym z najbardziej popularnych systemów budownictwa wielkopłytowego, była Wrocławska Wielka Płyta – w skrócie WWP. System ten został opracowany we Wrocławiu w 1968…

Spółdzielnia Mieszkaniowa “Sielanka” – budownictwo dla mieszkańców Elbląga

Spółdzielnia Mieszkaniowa “Sielanka” – budownictwo dla mieszkańców Elbląga

Elbląg – miasto na północy kraju, leżące na styku Żuław i Wysoczyzny Elbląskiej. Jedno z najstarszych w Polsce -założony w 1237 r., prawa miejskie uzyskał w 1246 r. Na przestrzeni wieków burzliwe dzieje, ukształtowały jego charakter. Wyrywany z polskich rąk przez obce mocarstwa, ostatecznie po zakończeniu drugiej wojny światowej powrócił do macierzy. Powojenna odbudowa przez…

Przygoda na Mariensztacie – czyli pierwsze osiedle nowej Warszawy

Przygoda na Mariensztacie – czyli pierwsze osiedle nowej Warszawy

Osiedle mieszkaniowe Mariensztat i film “Przygoda na Mariensztacie łączy wspólna cecha – oba wytwory, jeden architektoniczny, drugi artystyczny, były pierwszymi w swojej kategorii. Mariensztat murowany był pierwszym osiedlem w odbudowanej po wojnie Warszawie, a “Przygoda na Mariensztacie” był pierwszym polskim kolorowym filmem po 1945 r. Niniejszy wpis zaczniemy od osiedla. Cofając się na chwilę do…